Ziemiórki. Ich szkodliwość.

Muchówki (Diptera) są bardzo zróżnicowanym w gatunki rzędem owadów. Ich cechą charakterystyczną jest to, że mają jedną parę błoniastych skrzydeł lotnych na śródtułowiu. Druga para skrzydeł na zatułowiu jest szczątkowa i nosi nazwę przezmianek. Skrzydła są przeźroczyste, czasem z ciemnymi plamami. Pasożytnicze muchówki są zupełnie bezskrzydłe. Głowa muchówek zaopatrzona jest w aparat gębowy, który jest bardzo zróżnicowany u poszczególnych grup. Może być liżący, kłująco-ssący i tnąco-liżący. Muchówki mają duże oczy oraz czułki o różnych kształtach. W zależności od wyglądu czułków muchówki dzieli się na dwa podrzędy:

• muchówki krótkorogie (Brachycera),

• muchówki długorogie (Nematocera).

Typowym przedstawicielem muchówek krótkorogich jest mucha domowa (Musca domestica), natomiast do długorogich należą komarowate (Culicidae).

Larwy muchówek są zwykle beznogie, robakowate, najczęściej bez wyraźnie wykształconej puszki głowowej, ze zredukowanym aparatem gębowym, w postaci haków, wciąganymi do przedniego odcinka ciała. Larwy większości muchówek żyją w ukryciu, wewnątrz rozkładających się substancji, w tkankach roślin, zwierząt i owadów, w wodzie i w mule dennym. Z larw powstaje poczwarka w skórzastej wylince ostatniego stadium larwalnego, tzw. bobówka. Tylko u nielicznych muchówek poczwarka jest wolna.

Wśród muchówek są duże owady, jak np. gzy bydlęce (Hypoderma lineatum, H. bovis), których larwy pasożytują na inwentarzu. Są owady o średnich rozmiarach, np. mucha domowa (Musca domestica), a także „drobne muszki”, których długość ciała wynosi najwyżej kilka mm. „Drobne muszki” są wśród muchówek krótkorogich i długorogich, a najbardziej pospolite są wywilżny (Drosophila), ćmianki (Psychodidae) i ziemiórki (Sciaridae).

Ziemiórki są drobnymi muszkami z długimi nogami. Biodro nóg (coxa) jest szczególnie wydłużone, co jest charakterystyczne dla tej rodziny muchówek. Większość ziemiórek jest ciemno ubarwionych, najczęściej na czarno.

Mało wiemy o życiu ziemiórek należących do poszczególnych gatunków. Z licznie składanych jaj na gnijącą materię organiczną po kilku dniach wylęgają się larwy, które odżywiają się rozkładającymi się substancjami i strzępkami różnych grzybów. Larwy żerują w rozkładającym się drewnie, ściółce i w odchodach zwierząt. Wzrost larw jest szybki. Larwy linieją kilka razy (do 5) w ciągu 6-8 dni, po czym formują poczwarkę. Po 3 dniach z poczwarek wychodzą osobniki dorosłe muchówek, dając początek następnemu pokoleniu szkodników.

Jak najszybciej należy wykryć miejsca, w których larwy ziemiórek żerują i rozwijają się i substrat ten usunąć z pomieszczeń.

Po usunięciu miejsc, w których rozmnażają się ziemiórki, koniecznie należy wykonać zabieg zamgławiania przestrzeni „na zimno” lub „na gorąco” dozwolonym preparatem nierezydualnym.

Ziemiórki wabi ultrafiolet, stąd chętnie lecą do lamp owadobójczych. W związku z tym, w miejscach krytycznych należy zainstalować lampy owadobójcze, najlepiej z wkładem lepowym, do którego przykleją się muchówki wabione światłem jarzeniówki.

Szkodliwe są larwy i osobniki dorosłe „małych muszek”. Larwy zanieczyszczają i niszczą produkty spożywcze i paszowe. Muchówki te przenoszą różne drobnoustroje, w tym grzyby pleśniowe i bakterie, które zakłócają procesy fermentacyjne prowadzone w zakładzie przetwórstwa owocowo-warzywnego. Szczególnie niebezpieczne są wówczas, gdy ich rozwój odbywa się w odchodach, skąd dorosłe muchówki przenoszą do produktów spożywczych.